Zadbaj o wątrobę

28 lipca to Światowy Dzień Walki z Wirusowym Zapaleniem Wątroby. W 2010 r. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała wirusowe zapalenia wątroby (WZW) za jedno z największych zagrożeń epidemiologicznych XXI wieku, ustanawiając 28 lipca Światowym Dniem Wirusowego Zapalenia Wątroby (World Hepatitis Day).



Dzień ten ma na celu podniesienie świadomości zdrowotnej społeczeństwa, podniesienie poziomu wiedzy oraz podjęcie działań na rzecz walki z WZW. Data obchodów odnosi się do urodzin Barucha Samuela Blumberga, który zidentyfikował wirusa zapalenia wątroby typu B oraz opracował szczepionkę przeciw niemu.

Przyczyną WZW są zakażenia wirusami przeważnie typu A, B, C i E, z których za najgroźniejsze uznaje się przenoszone przez krew wirusy typu B (HBV) i C( HCV), podczas gdy wirusy typu A (HAV) i E (HEV) szerzą się drogą pokarmową oraz przez kontakt z osobami zakażonymi.

Zakażenia HBV i HCV często przebiegają w sposób utajony, przez lata skrycie niszcząc wątrobę, prowadząc do zwłóknienia oraz marskości wątroby i niekiedy do raka wątrobowokomórkowego. Wirusowe zapalenie wątroby typu B (WZW typu B) jest najpowszechniej występującą na świecie chorobą zakaźną. 5% światowej populacji ludzi jest przewlekle zakażonych wirusowym zapaleniem wątroby typu B - to 2 razy więcej niż wirusowym zapaleniem wątroby typu C i 7 razy więcej niż wirusem HIV.

Wirus HBV stanowi dziesiątą przyczynę zgonów na świecie - każdego roku na świecie w konsekwencji choroby wątroby spowodowanej przez wirusowe zapalenie wątroby typu B umiera ok. 1 mln osób. Przewlekłe zapalenie wątroby typu B odpowiada również za 80% przypadków raka wątroby. W Polsce wirusem HBV zakażonych jest ok. 600 tys. osób.

Wirus zapalenia wątroby typu B przenosi się przez krew oraz płyny ustrojowe. Transmisja wirusa może nastąpić poprzez naruszenie ciągłości skóry skażonym HBV przyrządem medycznym lub niemedycznym (niewyjałowione igły strzykawki etc., jak również instrumenty używane w kosmetyce, gabinetach tatuażu itp.), niezabezpieczone kontakty seksualne z zakażonym partnerem, a także używanie szczoteczki do zębów, żyletki i innych przedmiotów potencjalnie mogących naruszyć ciągłość skóry lub błon śluzowych należących do osoby zakażonej. Wirus HBV może być również przekazany na noworodka przez matkę podczas ciąży.

Jedyną i długotrwałą metodą zapobiegania wirusowemu zapaleniu wątroby typu B są szczepienia ochronne, natomiast leczenie przewlekłego WZW typu B jest bardzo trudne i długotrwałe.

Wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW typu C) nazywane jest często cichym zabójcą, gdyż zakażenie przebiega bezobjawowo lub objawy są niecharakterystyczne. Mimo wielu lat starań naukowcom do dzisiaj nie udało się wynaleźć skutecznej szczepionki przeciw HCV. HCV to problem dotyczący około 3% populacji świata. Według szacunkowych danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) liczba zakażonych na świecie waha się od 170 do 300 milionów.

W Polsce wirusem HCV zakażonych jest ponad 200 tys. osób. Do zakażenia może dojść podczas każdego uszkodzenia skóry, najczęściej w warunkach szpitalnych (w Polsce jest to ok. 80% zakażeń), oraz podczas zabiegów medycznych, takich jak: usuwanie znamion, zastrzyki, pobieranie krwi, zabiegi dentystyczne. Duże ryzyko zakażenia dotyczy grupy narkomanów używających wspólnych strzykawek i igieł. Na zakażenie wirusem HCV narażone są także osoby korzystające z zabiegów upiększających, w trakcie których może dojść do kontaktu z krwią, takich jak: manicure, pedicure, wykonywanie tatuażu, kolczykowanie. Ryzyko zakażenia drogą seksualną oraz z matki na dziecko jest niewielkie - nie przekracza kilku procent. Kobieta zakażona HCV może karmić piersią. HCV nie przenosi się poprzez kichanie i kaszel, trzymanie się za rękę, całowanie, używanie tej samej toalety, wanny, prysznica, spożywanie żywności przygotowanej przez osobę zakażoną, przytulanie się, zabawę z dziećmi czy sport.

Wirusowe zapalenie wątroby typu C można skutecznie leczyć. Szanse na pełne wyleczenie przy wykorzystaniu najnowszych leków sięgają nawet blisko 100%. Najskuteczniejszą metodą leczenia wirusowego zapalenia wątroby typu B oraz C jest profilaktyka. Należy pamiętać, że przewlekłe nosicielstwo wirusów HCV i HBV 100-krotnie zwiększa prawdopodobieństwo rozwoju raka wątrobowokomórkowego i trzeba zrobić wszystko, by do tego nie dopuścić. Zapobieganie temu to szczepienia przeciwko WZW B oraz skuteczne leczenie zapaleń wątroby typu B i C, kiedy już do nich dojdzie.

Źródło zdjęcia: https://pixabay.com/pl/