Zapomniane zwyczaje pogranicza regionów. Spotkanie autorskie z Maciejem Falkowskim (zdjęcia)

Miejska Biblioteka Publiczna w Ostrowi Mazowieckiej była miejscem spotkania autorskiego z Maciejem Falkowskim, które przyciągnęło liczne grono miłośników literatury i historii regionalnej. Tematem głównym spotkania była jego najnowsza publikacja "Ślachta. Historie z podlasko-mazowieckiego pogranicza".

Książka Falkowskiego to swoista podróż przez małe ojczyzny, rozsiane między granicą Podlasia i Mazowsza. Pomiędzy Ciechanowcem, Czyżewem, Łomżą, Ostrołęką, Ostrowią Mazowiecką, Szumowem i Zambrowem. Autor zahacza o rodzinne Mazowsze, wspomni Kurpiów, ale najczęściej przystaje na Podlasiu. Falkowski z niezwykłą wnikliwością dokumentuje losy rodzin, badając ich codzienne życie w kontekście wielkich wydarzeń historycznych: bieżeństwa, powstań, rewolucji, wojen oraz przesuwających się granic. Umiejętnie tłumaczy złożone procesy społeczne, szczególnie trudne na pograniczu, i obnaża lokalne dramaty, traumy i tajemnice. Wiele miejsca w swojej książce poświęca problematyce różnic stanowych, szlacheckiego konserwatyzmu i chłopskiej niezgody na dominację herbową. Odważnie porusza również tematykę rodzimego antysemityzmu oraz rolę katolickiej hierarchii w kształtowaniu systemu wartości na przestrzeni wieków.

Spotkanie autorskie z Maciejem Falkowskim prowadził Michał Rutkowski. Podczas wydarzenia autor podzielił się swoimi refleksjami na temat badań do książki, podkreślając znaczenie głębokiego zrozumienia historycznych i społecznych uwarunkowań regionu. - Poszukiwałem tej tożsamości drobnoszlacheckiej tak jakby po omacku, ponieważ ludzie, z którymi się spotykałem, nie tacy ludzie "zwykli", tylko raczej naukowcy, duchowni, dziennikarze, przedstawiciele samorządów, kiedy ich o to pytałem, to oni mówili "Tak, oczywiście. Tak to było u nas, ale to jest tylko historia, to już przeminęło". Natomiast ja próbowałem szukać i wydaje mi się, że znalazłem, trochę wbrew stwierdzeniom tych osób, że to nie jest historia, chociaż to jest czasami nieuświadomione, bo te sprawy żyją często poza świadomością. Ludzie generalnie pamiętają - jak się pojeździ w okolice Wysokiego Mazowieckiego czy Zambrowa - to pamiętają, która wioska była szlachecka, a która wioska była np. włościańska - powiedział.

Skąd wziął się pomysł na napisanie takiej, a nie innej książki? Falkowski przyznał, że nie było jednego konkretnego powodu. Przytoczył za to historię z życia. - Przez pewien czas pracowałem, tak dodatkowo, jako przewodnik. Woziłem ludzi głównie po Podlasiu, po wschodniej Polsce i bardzo często trafiały mi się osoby z zagranicy - Amerykanie, ludzie z Izraela, Kanady. Oni bardzo szukali, oni próbowali zrozumieć skąd oni są, skąd byli dziadkowie, skąd byli rodzice, ponieważ będąc tam, nie mogli tego poczuć, nie mogli tego zrozumieć - mówił autor. - Coś tam im np. dziadkowie odpowiadali, natomiast potrzebowali pojechać, dotknąć, zobaczyć, do tej wsi, z której kiedyś tam dziadek wyjechał, potrzebowali sprawdzić właśnie w metrykach czy to się zgadza, więc takie osoby często bardzo potrzebują tego, żeby poczuć się pewniej i bezpieczniej. Mi się wydaje, że to jest jedna z takich podstawowych - no oprócz takich zupełnie fizjologicznych jak jedzenie, spanie i picie - z najbardziej podstawowych potrzeb człowieka - zakończył refleksję.

W trakcie spotkania autorskiego można było zakupić książkę i zadawać pytania. Na sali znajdowały się osoby nie tylko z Ostrowi i najbliższych miejscowości, ale z dalszych zakątków powiatu, wśród których znajdowali się bohaterzy reportażu. Po spotkaniu uzyskać można było autograf i porozmawiać prywatnie z autorem.

Maciej Falkowski to postać dobrze znana w Ostrowi Mazowieckiej. Jest absolwentem miejscowej Szkoły Podstawowej nr 1 im. Tadeusza Kościuszki oraz Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika. Ukończył stosunki międzynarodowe i studia wschodnie na Uniwersytecie Warszawskim. Jego kariera zawodowa obejmuje pracę analityka w Ośrodku Studiów Wschodnich, w Ambasadzie RP w Erywaniu oraz w Fundacji Solidarności Międzynarodowej. Jest także współzałożycielem Fundacji Kaukaz.net i pracownikiem Ministerstwa Rozwoju i Technologii, a jego specjalizacja obejmuje tematykę Kaukazu i Azji Centralnej. W dorobku literackim Falkowskiego znajdują się również inne publikacje, takie jak "Armenia. Obieg zamknięty" czy zbiór reportaży o Kaukazie Północnym "Matrioszka w hidżabie", napisany wspólnie z Iwoną Kaliszewską. Jego artykuły na temat byłego ZSRR były publikowane m.in. w "Tygodniku Powszechnym" i "Nowej Europie Wschodniej".

Spotkanie autorskie odbyło się w poniedziałek, 27 maja 2024 o godz. 17:30, w Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Marii Dąbrowskiej w Ostrowi Mazowieckiej, przy ul. 11 Listopada 8. Partnerem wydarzenia było Ostrowskie Stowarzyszenie "Ludzie z Pasją".