Reforma programu "Czyste Powietrze". Przyjmowanie wniosków zostało tymczasowo wstrzymane

Po sześciu latach od uruchomienia, program Czyste Powietrze przechodzi modernizację, mającą na celu poprawę efektywności działania oraz ochronę polskich gospodarstw domowych przed nadużyciami. Jego celem jest zarówno walka o czystsze powietrze, jak i obniżenie kosztów ogrzewania dla obywateli. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który jest odpowiedzialny za realizację programu, skupi się teraz na obsłudze złożonych już wniosków oraz wsparciu powodzian.

Przerwa w składaniu nowych wniosków

W celu przeprowadzenia niezbędnych zmian, NFOŚiGW, we współpracy z Ministerstwem Klimatu i Środowiska, zdecydował o wprowadzeniu przerwy w przyjmowaniu nowych wniosków. W okresie przerwy skoncentruje się na realizacji dotychczasowych zgłoszeń, co pozwoli na bardziej efektywne obsłużenie ponad miliona złożonych wniosków. Do tej pory program zgromadził 820 tys. podpisanych umów, a wypłacono już niemal 14 mld zł dla 650 tys. beneficjentów.

Pomoc powodzianom i nowe źródła wsparcia

W ramach modernizacji programu, szczególną uwagę poświęcono mieszkańcom terenów dotkniętych powodzią. Zabezpieczono na ten cel 300 mln zł. W połowie grudnia ruszy specjalny program dotacji, który pozwoli na uproszczoną procedurę aplikacyjną, skierowaną do powodzian z województw dolnośląskiego, lubuskiego, opolskiego i śląskiego. Program obejmuje dotacje na termomodernizację domów, co ma pomóc mieszkańcom w odbudowie i jednocześnie poprawie efektywności energetycznej ich domów.

W 2023 roku program Czyste Powietrze stanął przed poważnym wyzwaniem związanym z brakiem finansowania. Rząd podjął jednak kroki, aby zapewnić środki na dalszą realizację programu, odblokowując fundusze z Krajowego Planu Odbudowy (13,9 mld zł) oraz z Funduszy Europejskich na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko (7,6 mld zł). Dodatkowo, trwają prace nad pozyskaniem dalszych środków z Europejskiego Banku Inwestycyjnego, które mają umożliwić dalsze finansowanie działań po wykorzystaniu dostępnych zasobów.

Ochrona przed nadużyciami

Jednym z kluczowych elementów reformy programu Czyste Powietrze jest walka z nadużyciami. Dotychczasowe problemy z nieuczciwymi wykonawcami i pośrednikami skłoniły NFOŚiGW do wprowadzenia nowych zasad, mających na celu ochronę beneficjentów programu. Wśród planowanych zmian znajduje się obowiązek wypłaty zaliczek bezpośrednio na konta beneficjentów, a nie wykonawców, co ma zminimalizować ryzyko nadużyć. Ponadto wprowadzono limity dotacji na poszczególne kategorie kosztów oraz większą kontrolę nad realizacją inwestycji.

Kolejną nowością będzie utworzenie systemu operatorów, którymi będą gminy. Dzięki temu, proces przeprowadzania inwestycji będzie łatwiejszy, a beneficjenci będą mieli pewność, że korzystają z rzetelnych wykonawców. W przyszłości ma także powstać lista rekomendowanych firm, co dodatkowo zwiększy bezpieczeństwo i efektywność realizowanych projektów.

Przyszłość programu - komitet koordynacyjny i dalsze reformy

Ministerstwo Klimatu i Środowiska planuje powołanie Komitetu Koordynacyjnego, który będzie odpowiedzialny za synchronizowanie działań administracji publicznej. Celem jest zwiększenie efektywności działań w ramach programu Czyste Powietrze, co pozwoli na jeszcze skuteczniejszą walkę o czystsze powietrze oraz poprawę jakości życia obywateli.

Dzięki wprowadzonym zmianom, program Czyste Powietrze będzie mógł funkcjonować na nowych, bardziej przejrzystych zasadach, co pozwoli na lepsze wykorzystanie dostępnych środków oraz zapewni realne korzyści dla polskich rodzin. Należy pamiętać, iż wszystkie wnioski, które zgodnie z regulaminem naboru wpłynęły do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, w tym przez gminy, operatorów lub w ścieżce bankowej, przed czasem wstrzymania naboru, zostaną rozpatrzone.

Źródło zdjęcia: NFOŚiGW