Powodzie i susze w Dolinie Bugu. Czas na konkretne działania (zdjęcia)

Ochrona przeciwpowodziowa miejscowości położonych w dolinie rzeki Bug od lat stanowi wyzwanie dla samorządów, organizacji rządowych i mieszkańców nabużańskich stron. Problem, jak pokazuje historia, ma nie tylko lokalny charakter, ale dotyka tysiące domostw oraz infrastruktury wzdłuż mazowieckiego odcinka Bugu. W związku z tym 10 lutego 2025 w sali widowiskowej w Broku odbyło się spotkanie inicjowane przez wójta gminy Małkinia Górna Dariusza Rafalika we współpracy z burmistrzem miasta i gminy Brok Sebastianem Oczkowskim. W spotkaniu udział wzięli samorządowcy z trzech powiatów, którzy omawiali koncepcję budowy zbiornika retencyjnego w gminie Małkinia Górna oraz szersze działania mające na celu ochronę przed powodziami w regionie.

Koncepcja zbiornika retencyjnego

Wójt Dariusz Rafalik zaprezentował podczas spotkania szczegółowy plan budowy zbiornika retencyjnego, który ma powstać na terenach zalewowych o powierzchni 260 ha. Jak podkreślił, zmiany klimatyczne, takie jak wzrastająca częstotliwość susz i powodzi, wymagają kompleksowych rozwiązań. Budowa zbiornika ma na celu nie tylko ochronę przeciwpowodziową mieszkańców gminy, ale również poprawę bilansu wodnego regionu. Przy niskim poziomie wód Bug stanowi zagrożenie suszą, zaś przy wysokim - ryzyko podtopień.

Wójt zaznaczył, że zbiornik przyczyni się do poprawy bezpieczeństwa mieszkańców, ochrony infrastruktury krytycznej, a także wsparcia bioróżnorodności. Obiekt może stać się również atrakcją turystyczną. Istotnym aspektem inwestycji jest fakt, że władze gminy przeprowadziły szerokie konsultacje społeczne, co zyskało aprobatę lokalnej społeczności, która pamięta dotkliwe skutki powodzi z lat ubiegłych, m.in. z 1979 roku i późniejszych dekad.

Współpraca kluczem do sukcesu

Spotkanie w Broku zgromadziło przedstawicieli gmin i powiatów leżących w dolinie Dolnego Bugu. Wśród uczestników znaleźli się m.in. Żaneta Cwalina-Śliwowska - posłanka na Sejm RP, Magdalena Kielewicz-Kaczyńska - kierowniczka Delegatury Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Ostrołęce, a także przedstawiciele lokalnych samorządów, tj. Wiesław Przybylski - wójt gminy Brańszczyk, Marcin Gręda - zastępca wójta gminy Sadowne, Bożena Gierej - przedstawicielka Starostwa Powiatowego w Węgrowie, Jerzy Ausfeld i Andrzej Skłucki - przedstawiciele Starostwa Powiatowego w Wyszkowie, Milena Waracka - kierowniczka biura bezpieczeństwa Starostwa Powiatowego w Ostrowi Mazowieckiej, Michał Rojek - przedstawiciel Urzędu Miejskiego w Wyszkowie, Tomasz Kostrzewa - kierownik referatu informatyzacji i bezpieczeństwa oraz Andrzej Siarna - pełnomocnik ds. współpracy z jednostkami samorządu terytorialnego w Urzędzie Gminy w Dąbrówce, Marek Jeziórski - przedstawiciel Urzędu Gminy w Zabrzu, Ewa Młynarczyk - dyrektorka Biblioteki Publicznej w Broku i radna powiatu ostrowskiego oraz pracownicy Urzędu Miasta i Gminy w Broku i Urzędu Gminy w Małkni Górnej.

Rozmowy skoncentrowały się na analizie głównych zagrożeń związanych z rzeką Bug oraz możliwych rozwiązaniach. Zagrożenia takie jak spłycanie koryta rzeki, regularne podtapianie dróg, mostów czy zanieczyszczanie wód przez substancje wymywane podczas powodzi zostały szeroko omówione. Podkreślono konieczność zmiany przepisów dotyczących prac hydrologicznych, które pozwoliłyby na systematyczne pogłębianie i regulację rzeki, nie naruszając jej walorów przyrodniczych.

Wsparcie poselskie i działania na szczeblu krajowym

Żaneta Cwalina-Śliwowska, członkini komisji nadzwyczajnej ds. działań przeciwpowodziowych, zwróciła uwagę na potrzebę szczegółowych analiz mechanizmów tworzenia się zatorów kry oraz wpływu zbiornika retencyjnego na przeciwdziałanie powodziom. Zadeklarowała pełne wsparcie dla inicjatyw samorządowych, a także zaprosiła uczestników na posiedzenie komisji sejmowej poświęcone zagrożeniom powodziowym, które odbędzie się w marcu br. Spotkanie będzie miało charakter otwarty, a wśród zaproszonych gości znajdą się przedstawiciele Wód Polskich oraz ministerstw zajmujących się gospodarką wodną. Spotkanie będzie doskonałą okazją do wymiany doświadczeń pomiędzy samorządami oraz do bezpośredniego zgłaszania postulatów i wniosków do ministerstw. To także moment, by zaprezentować wypracowane stanowisko, które mogłoby stanowić punkt wyjścia do przyszłych działań na rzecz poprawy ochrony przed powodziami.

Cwalina-Śliwowska podkreśliła, że zdecydowanie większym zagrożeniem w dolinie Bugu są powodzie stojące, które utrzymują się przez wiele dni. Zjawiska, w których woda utrzymuje się przez dłuższy czas na zalanych terenach, powodując podtopienia dróg i budynków, stanowią jedno z większych wyzwań w zarządzaniu ryzykiem powodziowym. Problem wymaga dokładnej analizy oraz zastosowania odpowiednich działań prewencyjnych, które mogłyby skutecznie ograniczyć skutki takich zjawisk.

Zauważyła, że jednym z rozważanych rozwiązań jest te wspomniane wcześniej, czyli budowa zbiorników retencyjnych. Takie inwestycje mogłyby pomóc w kontrolowaniu spiętrzenia wód w Bugu, szczególnie w sytuacjach, gdy intensywne opady deszczu lub topniejący śnieg powodują szybki wzrost poziomu wód. Niemniej jednak, przed podjęciem decyzji o realizacji takich projektów, konieczna jest wnikliwa analiza wpływu zbiorników na przeciwdziałanie powodziom w regionie. W tym kontekście szczególnie ważne jest przeanalizowanie różnych scenariuszy pogodowych i hydrologicznych, które mogą wystąpić w przyszłości.

Podsumowanie i kolejne kroki

Podczas spotkania w Broku wypracowano wstępne kierunki działań, które mają na celu zwiększenie bezpieczeństwa powodziowego regionu. Uzgodniono konieczność nawiązania współpracy z Wodami Polskimi, Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska oraz organizacjami ekologicznymi.

Samorządowcy i przedstawiciele lokalnych władz zgodnie podkreślili, że problem ochrony przeciwpowodziowej wymaga kompleksowych rozwiązań i współpracy między samorządami. Spotkanie w Broku było pierwszym krokiem w stronę zbudowania takiej koalicji. Działania mają nie tylko wymiar lokalny, ale także krajowy, co podkreśla zaproszenie na sejmowe posiedzenie komisji powodziowej.

Budowa zbiornika retencyjnego w Małkini Górnej może stać się kluczowym projektem w ochronie regionu przed skutkami powodzi, a jednocześnie symbolem skutecznej współpracy między samorządami. Kolejne miesiące będą decydujące dla realizacji tej ważnej inwestycji, która - jak podkreślają wszyscy uczestnicy - stanowi szansę na poprawę bezpieczeństwa i jakości życia mieszkańców doliny Bugu.