Zbigniew Kempisty o bitwie pod Pecynką. Promocja nowego wydania książki w Muzeum Dom Rodziny Pileckich (zdjęcia)

27 lutego 2025 w Muzeum Dom Rodziny Pileckich w Ostrowi Mazowieckiej miała miejsce promocja książki Zbigniewa Kempistego zatytułowanej "Bitwa pod Pecynką. Akcja "Burza" w Puszczy Białej lipiec - sierpień 1944". Spotkanie stało się okazją do upamiętnienia nie tylko samej bitwy, ale również szeroko pojętej działalności Armii Krajowej na terenie Puszczy Białej w okresie II wojny światowej, a także do dyskusji nad losami uczestników tych wydarzeń.

Akcja "Burza" - tło historyczne

Akcja "Burza" była jednym z kluczowych działań Armii Krajowej w czasie II wojny światowej. Została zaplanowana jako powszechne powstanie zbrojne oraz demonstracja istnienia Polskiego Państwa Podziemnego. Choć pierwotnie miała obejmować całość kraju, ostatecznie rozwinęła się w szereg walk i potyczek z okupantem, które miały miejsce w różnych częściach Polski w latach 1944-1945.

W Puszczy Białej walki w ramach tej akcji trwały od końca czerwca do 4 września 1944, a szczególnie znaczącym momentem było starcie 31 sierpnia 1944, które przeszło do historii jako bitwa pod Pecynką. Działania stanowiły część szerszego obrazu walki polskiego podziemia z niemieckim okupantem, które niejednokrotnie budziły emocje zarówno wśród ówczesnych uczestników, jak i kolejnych pokoleń historyków.

Postać Kempistego i jego książka

Zbigniew Kempisty, autor książki "Bitwa pod Pecynką", jest postacią związaną z wydarzeniami, o których pisze. Jako świadek historii i uczestnik bitwy, Kempisty odegrał rolę w badaniu i dokumentowaniu działań Armii Krajowej w Puszczy Białej. Już na przełomie lat 80. i 90. XX wieku zainicjował zbieranie materiałów dotyczących konspiracji i działalności AK wśród weteranów. Praca, która zaowocowała powstaniem książki, stanowi kontynuację jego pasji badawczej, mającej na celu upamiętnienie tamtych wydarzeń i ich bohaterów.

W książce Kempisty podjął próbę szczegółowego przedstawienia przebiegu działań w okresie od lipca do sierpnia 1944, bazując na wspomnieniach uczestników oraz swojej własnej wiedzy. Nowe wydanie, które zostało zaprezentowane podczas promocji, wzbogacono o komentarz dr Kazimierza Krajewskiego. Komentarz uzupełnia wcześniejsze wersje książki o niezbędny aparat naukowy oraz przedstawia losy żołnierzy 13. pułku piechoty Armii Krajowej, którzy brali udział w konspiracji powojennej. Dodatkowo, wydanie zawiera listy członków poszczególnych pododdziałów 13. pp AK, album zdjęć z okresu Akcji "Burza" oraz prezentację uzbrojenia, którym dysponował 3. batalion 13. pułku piechoty AK.

Wydarzenie w muzeum

Promocja książki miała charakter wydarzenia kulturalno-edukacyjnego, w którym uczestniczyli przedstawiciele władz samorządowych, kombatanci, przedstawiciele organizacji związanych z historią Polski oraz pasjonaci lokalnej historii. Gości powitała dyrektorka muzeum Karolina Kolbuszewska, która podkreśliła znaczenie spotkania jako początku procesu popularyzacji wiedzy na temat działalności Armii Krajowej w Puszczy Białej i na ziemi ostrowskiej. Zwróciła uwagę na wartość relacji świadków historii, które - choć nie zawsze zapisywane w formie oficjalnych dokumentów - stanowią niezastąpione źródło wiedzy o tamtych czasach.

Spotkanie poprowadził Kacper Kempisty, pracownik działu historyczno?edukacyjnego muzeum, a prywatnie wnuk autora, który przedstawił życiorys Zbigniewa Kempistego oraz omówił trzecią edycję książki. Następnie dr Paweł Rolicki z Instytutu Pamięci Narodowej szczegółowo przedstawił założenia akcji "Burza" oraz przyczyny trudności, które napotkała podczas realizacji.

Wspólne działania na rzecz zachowania pamięci

Podczas spotkania omawiano także szersze kwestie związane z dokumentowaniem lokalnej historii. Dyrektor Kolbuszewska podkreśliła, że Muzeum Dom Rodziny Pileckich ma na celu nie tylko prezentację wydarzeń historycznych, ale także zbieranie materiałów źródłowych i świadectw, które w przyszłości mogą przyczynić się do stworzenia pełniejszego obrazu działań AK na ziemi ostrowskiej.

Na zakończenie spotkania, przedstawicielki Biblioteki Publicznej Gminy Nur, Gminnej Biblioteki Publicznej w Małkini Górnej oraz Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Marii Dąbrowskiej w Ostrowi Mazowieckiej otrzymały egzemplarze książki "Bitwa pod Pecynką" oraz innych publikacji wydanych przez muzeum. W ramach działań edukacyjnych, Muzeum Dom Rodziny Pileckich planuje także organizację drugiej konferencji "Ocalić Pamięć", która odbędzie się jesienią 2025 roku. Konferencja ma na celu przybliżenie losów mieszkańców powiatu ostrowskiego, którzy zetknęli się z dwoma totalitaryzmami - niemieckim i sowieckim.