Zginęli, bo byli Polakami. 85 lat po Katyniu - żywa pamięć w Ostrowi Mazowieckiej (zdjęcia)

W dniu 4 kwietnia 2025 Polacy uczcili 85. rocznicę jednej z najtragiczniejszych kart w historii Polski - zbrodni katyńskiej. Właśnie tego dnia, 85 lat temu, z obozu w Ostaszkowie wyruszył pierwszy transport polskich jeńców do siedziby NKWD w Kalininie (dzisiejszy Twer), gdzie zostali brutalnie zamordowani, a ich ciała pogrzebano w masowych grobach w lesie pod Miednoje.

Wspomnienie tej daty to nie tylko akt pamięci o ofiarach, ale również symboliczny hołd oddany tysiącom niewinnych ludzi - oficerom Wojska Polskiego, funkcjonariuszom Policji Państwowej, urzędnikom, nauczycielom i przedstawicielom inteligencji, którzy padli ofiarą sowieckiego terroru. Dzień wcześniej, 3 kwietnia 1940, z obozu w Kozielsku wywieziono jeńców do Katynia, a 5 kwietnia 1940 - z obozu w Starobielsku do Charkowa.

Dla społeczności powiatu ostrowskiego tragedia katyńska ma szczególne znaczenie. Wśród ofiar masowej egzekucji znalazło się blisko 130 osób związanych z regionem - oficerów Wojska Polskiego oraz funkcjonariuszy Policji Państwowej. W tym roku przypada również 35. rocznica pierwszej lokalnej uroczystości upamiętniającej zbrodnię katyńską, która odbyła się w kwietniu 1990 w Ostrowi Mazowieckiej. Właśnie wtedy po raz pierwszy posadzono dęby katyńskie i umieszczono pamiątkowe tablice w Mauzoleum "Córkom i Synom Ziemi Ostrowskiej" na miejscowym cmentarzu parafialnym.

Tegoroczne obchody rozpoczęły się uroczystym apelem w Powiatowej Hali Sportowej. Następnie, w ogrodzie Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika, w alei dębów, posadzono dwa kolejne dęby katyńskie - poświęcone ppor. rez. Stanisławowi Sienickiemu i ppor. rez. Józefowi Szwantnerowi - oficerom związanym z Ostrowią Mazowiecką, którzy zginęli w 1940 z rąk sowieckich oprawców.

Kolejna część uroczystości odbyła się na cmentarzu parafialnym, przy Mauzoleum "Córkom i Synom Ziemi Ostrowskiej". Odsłonięto tam nowe tabliczki z nazwiskami ofiar, pochodzących z tego regionu. Wśród upamiętnionych znaleźli się m.in. oficerowie Korpusu Ochrony Pogranicza oraz absolwenci dawnego gimnazjum im. Prezydenta Ignacego Mościckiego w Ostrowi. W wydarzeniu wzięli udział przedstawiciele władz samorządowych, służb mundurowych, młodzież szkolna oraz mieszkańcy - w tym bliscy pomordowanych.

Wśród nazwisk umieszczonych na nowych tabliczkach znajdują się m. in.: plut. Stanisław Dąbkowski, por. Czesław Kazimierz Dłuski, por. Antoni Kornacki, ppor. rez. Czesław Kowalik, por. Piotr Łupiński, ppor. rez. Aleksander Małkiński, post. Franciszek Murawski, ppor. rez. Maciej Tadeusz Szulakowski, ppor. rez. Marian Bronisław Szulborski oraz ppor. rez. Jan Zakrzewski.

Obchody zakończyły się ceremonią składania kwiatów i zapalania zniczy - prostym, ale jakże wymownym gestem, będącym wyrazem szacunku i wdzięczności dla tych, którzy zapłacili najwyższą cenę za służbę Rzeczypospolitej.

Mimo upływu lat zbrodnia katyńska pozostaje w narodowej pamięci Polaków jako bolesna rana, ale też jako przypomnienie o cenie wolności i konieczności pielęgnowania prawdy historycznej. Dzięki takim inicjatywom jak ta w Ostrowi Mazowieckiej, pamięć o ofiarach nie zostanie zapomniana - trwa w drzewach, imionach, tablicach i sercach kolejnych pokoleń.