Andrzejewo: Tablica pamiątkowa powróciła na swoje miejsce

Na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych pojawiło się wiele inicjatyw, których głównym zamierzeniem było upamiętnieni żołnierzy poległych w bitwie pod Andrzejewem i Łętownicą. Początkowo rodziny poległych i środowiska kombatanckie działały niezależnie, nie wiedząc nic swych wzajemnych zamierzeniach.

W roku 1970 na spotkaniu koleżeńskim żołnierzy 18 pal podjęto m.in. decyzję o budowie w czynie społecznym pomnika-mauzoleum żołnierzy spoczywających we wspólnej mogile na cmentarzu w Andrzejewie.

Z podobną inicjatywą wystąpił Antoni Radoman, brat poległego Stefana kaprala 71 pp. Skierował do Rady Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa w Warszawie oraz do Wojewódzkiego Komitetu Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa w Warszawie prośbę o wystawienie pomnika na wspólnej mogile w Andrzejewie.



W roku 1968 bracia poległego pod Andrzejewem kpt. dypl. Ludwika Hodakowskiego, (Tadeusz Hodakowski kierownik Technikum w Nowym Sączu, drugi brat na stałe mieszkający w Stanach Zjednoczonych) powzięli zamiar położenia na mogile mosiężnej tablicy o wymiarach 122 x 73 cm z wyrytymi na niej ustalonymi nazwiskami poległych według wykazu sporządzonego na podstawie dokumentacji znajdującej się w kancelarii parafialnej w Andrzejewie przez chorążego Jana Buchicika, szefa kancelarii 18 DP i kaprala Stanisława Kuteszkę z 18 DP.

W późniejszym czasie kombatanci i rodziny zmarłych podjęli wspólne działania przy budowie mauzoleum. Opracowany projekt zakładał postawienie na mogile głazu na którym miała zostać umieszczona tablica projektu braci Hodakowskich. Niestety ciężka choroba Tadeusz Hodakowskiego, uniemożliwiła przygotowanie tablicy. Wobec tych i innych problemów zrezygnowano z przyjętego wcześniej projektu budowy mauzoleum. Niebawem przygotowano nowy projekt. Niestety dalsze prace trwały już bez współpracy z braćmi Hodakowskimi. Mauzoleum w obecnym kształcie zostało wybudowane latach 1973-1975. W roku 1973 przyjechał do Polski z USA drugi brat kpt. Ludwika Hodakowskiego i zlecił wykonanie tablicy według projektu z roku 1968. Początkowo tablica został umieszczona w furtce ogrodzenia zamykającego w tym czasie przejście do mogiły. Ponieważ nie mieściło się to w ogólnych założeniach nowego planu mauzoleum, tablica została przeniesiona i umieszczona na zewnętrznej ścianie kościoła. Jej uroczyste odsłonięcie nastąpiło 12 września 1974 roku.

Tablica została skradziona najprawdopodobniej w roku 2007. W roku 2011 dzięki wsparciu Starosty Powiatu Ostrowskiego, Wójta Gminy Andrzejewo i członków Towarzystwa Rozwoju Ziemi Andrzejewskiej wykonano kopie skradzionej tablicy.