Monodram Piotra Cyrwusa (zdjęcia, wideo)

W czwartek, 7 stycznia, ostrowianie mogli zobaczyć "Zapiski oficera Armii Czerwonej", czyli monodram Piotra Cyrwusa. Wcielił się on w postać Michaiła Zubowa - lejtnanta, który 17 września 1939 roku wkroczył na terytorium Polski.



Dla Zubowa, człowieka wychowanego w systemie totalitarnym, Polska to kraj sprzeczności i dziwów. Lejtnant interpretuje rzeczywistość po swojemu. Postrzegany przez niego świat jest groteskowy i komiczny.

Satyra to w pewnym sensie opis polskiej rzeczywistości na Kresach - rzeczywistości widzianej oczami wyzwolicieli. To, co w utworze jest niezwykle widoczne, to zderzenie dwóch światopoglądów.

Michaił Zubow to ucieleśnienie kultury siły oraz czołobitnego stosunku do przywódców sprawujących władzę. Główny bohater spisuje dziennik, który stanowi obraz mentalności człowieka wychowywanego na propagandzie czasów Stalina.

Lejtnant poszczególne części dziennika dedykuje osobom, od których - w jego przekonaniu - zależy jego los i powodzenie. Dziennik zaczyna dedykacją dla Stalina. Pokój, w którym mieszka, dekoruje portretami Józefa Stalina i Adolfa Hitlera.

Zubow nie waha się ani chwili, tylko strzela do współpasażera pociągu, na widok termosu z herbatą. Sam żołnierz przekonany jest, że to, co trzyma w rękach ów współpasażer, to pocisk artyleryjski, a sam współpasażer to zamachowiec. Człowiek okazuje się stolarzem, który wracał właśnie z pogrzebu syna. Zubow przekonany był, że jest bohaterem, a za swoje postępowanie otrzyma odznaczenie. Tak się jednak, ku zdziwieniu bohatera, nie dzieje. Zubow zostaje wezwany przez NKWD, a tam dostaje ostre cięgi spadające mu na twarz. On jednak dalej nie widzi całego mechanizmu, dalej zaślepiony jest swoimi ideałami. Fakty interpretuje tylko w 1 sposób - tak, jak nakazują interpretować je jego zwierzchnicy. Wszędzie widzi podstęp i oszustwo, a w końcu sam zostaje wykorzystany.

Dostaje schronienie w majątku, gdzie gospodaruje samotna kobieta. To ona zmienia jego personalia, stara się zdobyć fałszywe dokumenty oraz zaczyna uczyć go języka polskiego. Jego pobyt w majątku trwa do czasu okupacji terenów przez wojska niemieckie. Kiedy Niemcy uderzają na Związek Radziecki to wileńska idylla Zubowa się kończy. Zubow zaczyna się nawet modlić. Wreszcie w pamiętniku zapisuje, że zrozumiał to, iż był oszukiwany przez całe życie. Przez całe życie oszukiwano wszystkich mieszkających na terenie Związku Radzieckiego.

Gdy w lipcu 1944 roku Armia Czerwona zajmuje Wilno, to Zubow wraca do swego mieszkania w chwale bohaterskiego partyzanta. Sława bojowa przynosi mu konkretne efekty. Zostaje on naczelnikiem powiatowej milicji. Organizuje gospodarstwo pomocnicze dla tutejszego NKWD.

Swoją dawną gospodynię i opiekunkę aresztuje pod zarzutem ukrywania dezertera z Armii Czerwonej i innych przestępstw przeciwko Związkowi Radzieckiemu. Ten sam los spotyka większość ludzi, którzy udzielili mu schronienia i pomagali w trudnym dla niego czasie.

"Zapiski oficera Armii Czerwonej" to tytuł powieści Sergiusza Piaseckiego.

Utwór to przede wszystkim studium psychologiczne. Zubow to człowiek cechujący się mentalnością typowego przedstawiciela stalinizmu. Nie potrafi myśleć samodzielnie, a jego zachowanie oparte jest w pełni na posłuszeństwie.

Lejtnant Zubow, który uważa się za osobą walczącą za Związek Radziecki, tak naprawdę jest prostym żołnierzem, który został poddany bardzo intensywnej propagandowej indoktrynacji. W zależności od tego, jakie obowiązują w danym momencie sojusze, to i sam lejtnant zmienia poglądy, jeśli chodzi o przywódców politycznych.

Co ciekawe, postać Michaiła Zubowa wzorowana była na synu wyższego oficera, który wychowywał się w Leningradzie. W czasie prowadzonych rozmów można było dostrzec, że żołnierz, choć uważał się za człowieka wykształconego, tak naprawdę nie potrafił myśleć w sposób inny niż ten, którego nauczono go w sowieckiej szkole.

Grę aktorską Piotra Cyrwusa można było podziwiać w budynku Elektrowni.