Ścieżki historii i tradycji. Żołnierze "Osiemnastki" i ich niezłomna walka o wolność (zdjęcia)

W czwartek, 26 września 2024, w Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Marii Dąbrowskiej odbyło się kolejne spotkanie z cyklu "Ścieżki historii i tradycji", zatytułowane Ostrowska "Osiemnastka" (o żołnierzach 18. Pułku Artylerii Lekkiej). Wydarzenie przyciągnęło wielu mieszkańców, którzy chcieli dowiedzieć się więcej o lokalnej historii oraz uczcić pamięć lokalnych bohaterów. Gościem spotkania był Andrzej Mierzwiński, potomek jednego z oficerów 18. PAL-u, który z pasją przybliżył uczestnikom bogatą historię jednostki wojskowej.

Podczas swojego wystąpienia Mierzwiński nie tylko opowiedział o działaniach wojennych pułku, ale również zaprezentował kolekcję pamiątek związanych z jednostką. Wśród eksponatów znalazły się m.in. austriacki bagnet podoficerski, francuski bagnet do karabinka Lebel, hełmy - polski wz. 31 "Salamandra"; francuski M15 "Adrian" - kubek do manierki Ligetfaln z 1916 roku, makieta austriackiego karabinka Mannlicher M95, mundur oficera, pas z ładownicami czy replika szabli oficerskiej wz. 21 z temblakiem. Dodatkowo zobaczyć można było nabój do armaty 75 mm Schneider wz. 97, chociaż - ku smutku niektórych - rozbrojony i nieposiadający cech bojowych.

18. Pułk Artylerii Lekkiej zapisał się złotymi zgłoskami w historii Polski. Formacja odznaczyła się szczególnie podczas wojny polsko-bolszewickiej, a także w tragicznych dniach kampanii wrześniowej 1939 roku. W okresie międzywojennym, pułk stacjonował w Ostrowi Mazowieckiej, gdzie jego obecność miała wpływ na życie lokalnej społeczności. Garnizon wojskowy stał się ważnym centrum kulturalnym i towarzyskim, a rozwój handlu i rzemiosła przyczynił się do dynamicznego rozwoju miasta. W garnizonie kwitł również sportowy duch.

Najtragiczniejszym momentem w historii pułku była kampania wrześniowa. Podczas bitwy pod Zambrowem jednostka została otoczona przez nieprzyjaciela. W wyniku intensywnych walk, pułk został rozbity pod Łętownicą i Andrzejewem, jednak nieustępliwa postawa żołnierzy i ich męstwo pozostają w pamięci mieszkańców regionu do dziś. Za swój heroizm sztandar pułku został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari - najwyższym polskim odznaczeniem wojennym.

Wśród obecnych była córka plut. Edmunda Barańskiego, żołnierza 18. pułku. Jej obecność przypomniała o tym, jak blisko związani z jednostką byli mieszkańcy Ostrowi Mazowieckiej i okolicznych miejscowości. Dla wielu z nich żołnierze "Osiemnastki" to nie tylko historyczne postacie, ale przodkowie, krewni, przyjaciele i sąsiedzi, którzy poświęcili swoje życie w obronie ojczyzny.

Wydarzenie w bibliotece stało się okazją do głębszej refleksji nad losami żołnierzy, ich rodzin oraz znaczeniem pamięci historycznej. Zgromadzeni mieli możliwość nie tylko poznać lepiej historię 18. Pułku Artylerii Lekkiej, ale również oddać hołd bohaterom, którzy walczyli o wolność kraju. Spotkania takie jak to, pokazują, jak ważne jest pielęgnowanie lokalnych tradycji oraz przekazywanie wiedzy o przeszłości kolejnym pokoleniom.